തൊഴുത്തിന്റെ വലിപ്പം അതില് കെട്ടാന് ഉദ്ദേശിക്കുന്ന ഉരുക്കളുടെ എണ്ണത്തെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഒരു പശുവിനാവശ്യമായ നീളം 1.8 മീറ്ററും വീതി 1.2 മീറ്ററുമാണ്. 10 പശുക്കളെവരെ ഒറ്റവരിയായി കെട്ടത്തക്ക രീതിയില് തൊഴുത്ത് ക്രമീകരിക്കാം. പശുക്കളുടെ എണ്ണം പത്തില് കൂടിയാല് അവരെ രണ്ട് വരികളായി കെട്ടുന്നതാണുത്തമം.
ചെറിയതരം തൊഴുത്ത്
മൂന്നോ നാലോ പശുക്കളെ വളര്ത്തുന്നതിന് ചെറിയതരം തൊഴുത്ത് നിര്മ്മിക്കുന്നതാണ് അഭികാമ്യം. ഇതിനായി 4.8 മീറ്റര് വീതിയും 8 മീറ്റര് നീളവുമുള്ള ഒരു ഷെഡ് പണിയാവുന്നതാണ്. ഏറ്റവും മുന്നിലായി 2.2 മീറ്റര് നീളമുള്ള വരാന്തയും പുല്ലും വയ്ക്കോലും സൂക്ഷിക്കുവാനുള്ള സ്ഥലവും കൂടാതെ കിടാക്കളെ കെട്ടുവാനുള്ള സ്ഥലവുമുണ്ടായിരിക്കണം. അതിനുശേഷം തീറ്റ നല്കുവാനുള്ള 1.5 മീറ്റര് വീതിയുള്ള പാത, 75 സെന്റിമീറ്റര് വീതിയുള്ള പുല്ത്തൊട്ടി, പശുവിന് കിടക്കാന് 1.6 മീറ്റര് നീളമുള്ള സ്ഥലം 45 സെന്റിമീറ്റര് വീതിയുള്ള ചാണകച്ചാല്, അതിന് പുറകിലായി 1 മീറ്റര് വീതിയുള്ള നടവഴി, നടവഴിയുടെ പിന്നിലായി 1 മീറ്റര് ഉയരമുള്ള അരഭിത്തി എന്നിവ വേണ്ടതാണ്. ചാണകച്ചാലിന്റെ ഒരറ്റം ഒരു കുഴിയിലേക്ക് തുറക്കുന്ന രീതിയില് സജ്ജീകരിക്കേണ്ടതാണ്. തൊഴുത്തിന്റെ വശങ്ങളില് 3 മീറ്റര് നീളമുള്ള കോണ്ക്രീറ്റ് തൂണുകള് സ്ഥാപിക്കണം. രണ്ട് കറവപ്പശുക്കളും അവയുടെ കിടാക്കളും മാത്രമുള്ള ഒരു സാധാരണ കര്ഷകനെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം വീടിനോട് ചേര്ന്ന് ഒരു ചായ്പ്പോലെ തൊഴുത്ത് നിര്മ്മിക്കുന്നതാണ് ലാഭകരം.
ഒറ്റവരി തൊഴുത്ത്
പശുക്കളുടെ സംഖ്യ പത്തോ അതില് കുറവോ ആണെങ്കില് അവയെ വരിയായി കെട്ടത്തക്കവിധത്തില് തൊഴുത്ത് ക്രമീകരിക്കാം. ഇത്തരം തൊഴുത്തിന് 6 മീറ്റര് വീതിയും 14.4 മീറ്റര് നീളവുമുണ്ടായിരിക്കണം. 1 മീറ്റര് വീതിയുള്ള ഫീഡിങ് പാസേജ്, 60 സെ.മീ. വീതിയുമുള്ള തീറ്റത്തൊട്ടി, പശുക്കള്ക്ക് കിടക്കാന് 1.8-2.2 മീറ്റര് നീളമുള്ള സ്ഥലം, 30 സെ.മീ.വീതിയുള്ള ചാണകച്ചാല്, ഏറ്റവും പുറകിലായി 1.2 മീറ്റര് വീതിയുള്ള നടവഴി എന്നിവ ക്രമീകരിക്കേണ്ടതാണ്. 10 പശുക്കള്ക്ക് ആവശ്യമായ തീറ്റയും മറ്റു സാമഗ്രികളും സൂക്ഷിച്ചുവെക്കുന്നതിന് ഒരു ഫീഡ് സ്റ്റോര് നിര്മ്മിക്കേണ്ടതും അത്യാവശ്യമാണ്.
രണ്ട് നിര തൊഴുത്ത്
കൂടുതല് പശുക്കള് ഉള്ളപ്പോള് അവയെ രണ്ട് നിരയായി കെട്ടിയാല് തൊഴുത്തിന്റെ നീളം വളരെയധികം കുറയ്ക്കാവുന്നതാണ്. രണ്ട് നിരകളിലായി പശുക്കളെ കെട്ടുന്ന തൊഴുത്തില് പശുക്കളെ രണ്ട് രീതിയില് ക്രമീകരിക്കാം.
അഭിമുഖസമ്പ്രദായം
ഈ രീതിയില് പശുക്കള് രണ്ടു നിരയില് പരസ്പരം അഭിമുഖമായി നില്ക്കും. തൊഴുത്തിന്റെ മധ്യത്തില് 2.1 മീറ്റര് വീതിയുള്ള ഇടനാഴിയും അതിന്റെ ഇരുവശത്തും 80 സെ.മീ. വീതിയുമുള്ള തീറ്റത്തൊട്ടിയും ഉണ്ടായിരിക്കണം. പുല്ത്തൊട്ടിയിലേക്ക് തലയിട്ടു നില്ക്കുന്ന പശുക്കള് പരസ്പരം അഭിമുഖമായി നില്ക്കുന്നു. പുല്ത്തൊട്ടിക്കു പുറകില് പശുവിനു നില്ക്കുവാനായി 1.8 മീറ്റര് നീളമുള്ള സ്ഥലവും അതിനു പിന്നിലായി 30 സെ.മീ. വീതിയുള്ള ചാണകച്ചാലും അതിനു തൊട്ടു പിന്നിലായി 1.2 മീ. വീതിയുള്ള വരാന്ത പരിശോധകന് നടക്കുന്നതിനും ചാണകം കോരിക്കൊണ്ടുപോകുന്ന കൈവണ്ടി കൊണ്ടുപോകാനും ഉപകരിക്കും.
അഭിമുഖസമ്പ്രദായത്തിന്റെ മേന്മ
മദ്ധ്യഭാഗത്തുള്ള ഇടനാഴിയിലൂടെ രണ്ട് നിരയിലുള്ള പശുക്കള്ക്കും തീറ്റ പെട്ടെന്ന് നല്കാന് കഴിയും. മേയുന്നതിന് പുറത്തുകൊണ്ടുപോയി തിരികെ കൊണ്ടുവരുന്ന പശുക്കള് വളരെ വേഗം തൊഴുത്തില് കടന്ന് അവയുടെ സ്ഥാനങ്ങളില് നില്ക്കുന്നു.
ബഹിര്മുഖസമ്പ്രദായം
പശുക്കള് തൊഴുത്തിന്റെ ഇരുവശങ്ങളിലും പരസ്പരം പിന്തിരിഞ്ഞ് നില്ക്കുന്ന രീതിയാണിത്. ഈ രീതിയനുസരിച്ച് തൊഴുത്തിന്റെ മദ്ധ്യത്തില് 1.5 മീ. വീതിയുള്ള ഒരു ഇടനാഴിയും അതിന്റെ ഇരുവശങ്ങളിലായി ചാണകച്ചാലും ഉണ്ടായിരിക്കും. പുല്ത്തൊട്ടിയുടെ പുറംഭിത്തിക്കു വെളിയില് 1.12 മീറ്റര് വീതിയുള്ള ഒരു ചെറുവരാന്ത തീറ്റവസ്തു കൊണ്ടുപോകാനായി ഉണ്ടായിരിക്കണം.
ബഹിര്മുഖസമ്പ്രദായത്തിന്റെ മേന്മ
കറവ, ബ്രഷ് ചെയ്യല്, ചാലിലെ ചാണകം നീക്കല് തുടങ്ങി ഒരു കര്ഷകന്റെ ജോലിയുടെ 60 ശതമാനവും പശുവിന്റെ പിന്ഭാഗത്താണു ചെയ്യുന്നത്. എല്ലാ പശുക്കളുടെയും പിന്ഭാഗം തൊഴുത്തിന്റെ മദ്ധ്യഭാഗത്തേക്കു തിരിഞ്ഞു നില്ക്കുന്നതിനാല് തൊഴുത്തിലെ പ്രവൃത്തികള് കാര്യക്ഷമതയോടും എളുപ്പത്തിലും ചെയ്തു തീര്ക്കാന് സാധിക്കുന്നു. മദ്ധ്യഭാഗത്തുള്ള വഴിയിലൂടെ കറവയന്ത്രം ഇരുഭാഗത്തേക്കും ഉപയോഗിക്കാന് എളുപ്പമാണ്. ഇരുഭാഗത്തുമുള്ള ചാണകം കൈവണ്ടിയില് എളുപ്പം നീക്കം ചെയ്യാം. ഉരുക്കള് വെളിയിലേക്ക് മുഖം തിരിച്ച് നില്ക്കുന്നതിനാല് അവയ്ക്ക് കൂടുതല് ശുദ്ധവായു ലഭിക്കുന്നു. അകിടുവീക്കം, വയറിളക്കം, മൂത്രാശയരോഗങ്ങള് എന്നിവ മദ്ധ്യേയുള്ള വഴിയിലൂടെ എളുപ്പം മനസ്സിലാക്കാം. അഭിമുഖമായി നില്ക്കാത്തതിനാല് ശ്വാസകോശരോഗങ്ങള് അന്യോന്യം പകരുന്നതിനുള്ള സാദ്ധ്യത വളരെ വിരളമാണ്.